دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

چند غزل تازه از ساکت نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
نی‌ریز در روزگار قاجاری، شاعران چندی را در دامان خود پرورانده است؛ سید نعیم با نام شعری «سحاب»، سید اشرف با نام شعری «شهاب»، محمد جعفر فرزند محمدباقربا تخلّص «شعله»، و میرزا ابراهیم متخلص به ساکت در شمار ستارگان ادب نی‌ریزِ عهدِ قاجارند. بیشترینهٔ شاعران نی‌ریزِ عهدِ قاجار، به گواهی  گفتارهای تذکره نویسان، دارای دیوان بوده‌اند؛ اما دریغا که امروزین روز، آن دیوان‌ها یا از بین رفته‌اند و یا به‌احتمال اندک، در موزه‌ها و کتابخانه‌های کشور، غبار فراموشی بر...

منابع و مآخذ موجود در مورد آثار ابوالعباس نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
منابع و مآخذ موجود را مى ‏توان به سه دسته تقسیم کرد: 1- آثار خود او: ابوالعباس آثارى چند در ریاضیات و ستاره‏ شناسى دارد که به برخى از آنها دست یافتیم، که عبارت است از: مقاله النیریزى فى حوادث القرانات  ؛ احداث الجوّ  ؛ رساله فى بیان المصادره المشهوره لاقلیدس  ؛ تخطیط الساعات الزمانیه فى کل قبه او فى قبه تستعمل لها  ؛ همچنین بخشهایى از شرح اصول اقلیدس که مرحوم استاد جلال الدین همائى در خیامى ‏نامه...

شرح احوال محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد کاظم نیریزی(فرزند محمد رحیم) »
      محمد کاظم فرزند محمد رحیم نیریزى، از خوشنویسان قلم نسخ در سده 13 ه . ق. است که با توجه به آثار به جا مانده از او، مى ‏بایست در اواخر سده دوازده و نیمه اوّل سده سیزده زیسته باشد.      از او دو اثر باقى مانده که به معرفى آنها مى‏پردازیم. 1ـ صحیفه سجادیه: مذهب مرصع به قلم نسخ، کتابت خفى خوش با رقم و تاریخ: «... حسب‏ الخواهش ... سید مسیح ... و اناالعبد ... ابن محمد...

در تعریف عشق(اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
 نبودى عشق اگر عالم نبودى                       دد و دام و بنى‏ آدم نبودى نبودى عشق بلبل گر عنان پیچ                   نبود از خوبى گل داستان هیچ نبود ار سوزش پروانه در شمع                    کجا بودى نشان از خوبى جمع نگشتى شهره گر مجنون در ایام                 کس از لیلى نبردى در جهان نام ز وامق گر نبودى شور و غوغا                     شدى در دلبرى کى شهره عذرا ز کوه بیستون فرهاد مسکین                        نهاده تا قیامت نام شیرین همه سرمایه ایجاد عشق است                  جهان را غایت بنیاد...

شرح احوال و زندگانی ام سلمه بیگم
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ام سلمه بیگم(ملقب به دعا) »
      ام ‏سلمه بیگم ملقب به دعا، دختر سید قطب‏ الدین محمد نیریزى و نوه دخترى شیخ على ‏نقى اصطهباناتى، از زنان بزرگ، دانشمند و اهل عرفان که در سده دوازدهم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      وى با توجه به مطالبى که در مقدّمه جامع الکلیات آورده، مى ‏بایست در سال 1143 ه . ق. در شیراز ولادت یافته باشد. امّ‏ سلمه در 1158 ه . ق. نزد پدرش به فراگیرى علوم و معارف دینى و عرفانى پرداخت...

معرفی خاندان شیخ الاسلام
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان شیخ الاسلام »
 خاندانى از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ صاحب نامى که در سده سیزده و چهارده هجرى قمرى در نیریز مى‏ زیسته ‏اند . اصل این خاندان، دارابى است. نیاى بزرگ آنان، میرمحمد صالح دارابى، احتمالاً در اوایل سده سیزده هجرى قمرى از داراب به نیریز هجرت کرد. همچنان که در فارس نامه ناصرى آمده: «میرمحمدصالح دارابى از قصبه داراب جلاى وطن نموده، وارد نیریز گردید و بساط فضل‏ گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او سلسله‏ اى...

شرح احوال و زندگانی نورالدین محمد بن سید جلال الدین عبداللّه حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » نورالدین محمد بن سید جلال الدین عبدالله حسینی »
دانسته‌های ما درباره نورالدین محمد منحصر است به گزارش مختصری که ابن حجر عسقلانی در کتاب الدررالکامنه به دست داده و نیز ابن جزری نیز در مشیخه جنید از او یادکرده است. اطلاعات اندکی نیز درباره او در کتاب تذکره هزار مزار و ضوءاللامع سخاوی موجود است. نورالدین محمد برادر کوچک‌تر قطب‌الدین محمد بود. او در شیراز ولادت یافت و در همان‌جا بالید. وی در شیراز نزد علی بن مبارک شاه حدیث شنید و از جنید بلیانی اجازه...

شرح احوال و زندگانی رکن بن نصیر نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » رکن بن نصیر نیریزی »
     عبداللّه بن یحیى بن عبداللّه بن محمد بن احمد، ملقّب به رکن بن نصیر نیریزى، از خوشنویسان و کاتبانِ گمنام که در سده هشتم هجرى قمرى مى ‏زیسته است.      از شرح احوال و زندگانى وى هیچ اطلاعى در دست نیست. او کاتب نسخه ‏اى از کتابِ نزهه ‏الارواح و روضه‏ الافراح است که توسط شمس ‏الدین محمدبن محمود شهرزورى تألیف شده است. این نسخه در مجموعه جنگ رسائل کتابخانه حمیدیه به شماره 1 / 1447 و میکروفیلم...

معرفی خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی( به همراه شجره نامه)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی »
 خاندانى از عالمان، محدّثان، فقیهان و عارفان نامدار که بر مذهب شافعى بودند و از سده 7 هجرى قمرى به بعد، در نیریز، ایج ، شیراز ... و برخى بلاد اسلامى - به ویژه مکه مکرّمه و مدینه النبى (ص) - مى‏ زیسته ‏اند.      سید قطب الدین نیریزى که از عارفان بزرگ سلسله ذهبیّه در سده 12 ه . ق. و خود از این خاندان بوده، سلسله نسب آنان را به امام زین العابدین (ع) رسانده است، که...

آثار عفیف الدین ابوبکر محمد بن نورالدین محمد حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » عفیف الدین ابوبکر محمد بن نورالدین محمد حسینی »
     عفیف الدین آثارى نیز به رشته تحریر درآورد که عبارتند از: 1 - حاشیه بر الاربعین نووى ؛ 2 - حاشیه بر شمائل النبویّه ترمذى ؛ 3 - نفائس التنصیص فى شرح التلخیص .     چنانکه سخاوى گفته، او اثر مستقلى نیز با عنوانِ الشمائل النبویّه داشته است. علاوه بر آن، آثار دیگرى نیز به او نسبت داده‏ اند .  ...